Το 2ο Συμμετοχικό Εργαστήριο Αποκατάστασης Οικοσυστήματος υλοποιήθηκε από το Εργαστήριο Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ), την Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2023. Η δράση, που έλαβε χώρα στα πλαίσια του έργου PRIMA REACT4MED με τίτλο «Δράσεις Ευρείας Αποκατάστασης Αγρο-οικοσυστημάτων για τη Μεσόγειο», υλοποιήθηκε ταυτόχρονα σε 7 άλλες μεσογειακές χώρες, που αντιμετωπίζουν παρόμοια ζητήματα διαχείρισης εδαφών και υδάτων (Ιταλία, Κύπρος, Ισραήλ, Ισπανία, Μαρόκο, Τουρκία και Αίγυπτος). Μέσα από τη διαδικασία αυτή, η επιστημονική γνώση, οι καλές πρακτικές καλλιέργειας και η εφαρμογή τους σε μέτρα πολιτικής θα εναρμονιστούν με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της κάθε περιοχής και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με δίκαιη συμμετοχή τους στα οφέλη.
Κατά τη διάρκεια του Συμμετοχικού Εργαστηρίου, έγινε παρουσίαση της προόδου του Έργου REACT4MED και του πλαισίου συνεργασίας των εταίρων του έργου με τους εμπλεκόμενους φορείς για τα επόμενα δύο χρόνια. Παράλληλα, επιτεύχθηκε η ενδυνάμωση των συνεργασιών με φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιοκτήτες/διαχειριστές γης, τοπικές επιχειρήσεις κ.ά. Αξιοποιήθηκαν οι συμμετοχικές τεχνικές, που σχεδιάστηκαν από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό για τις ανάγκες του Εργαστηρίου και εφαρμόστηκαν με επιτυχία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε ορισμός δεικτών προσδιορισμού και επιτυχίας στρατηγικών σχεδιασμών.
Το Συμμετοχικό Εργαστήριο, μια έννοια που αποτελεί θεσμό σε διεθνές επίπεδο, κατέληξε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα, που θα συμβάλλουν σημαντικά ώστε τα αποτελέσματα του Έργου να είναι συναφή με τις εφαρμοζόμενες γεωργικές πρακτικές, τις τοπικές ανάγκες και τη λήψη πολιτικών αποφάσεων, κάτι που αποτελεί βασικό στόχο του Έργου REACT4MED. Συγκεκριμένα ο κύριος συντονιστής του Συμμετοχικό Εργαστηρίου, Επίκουρος Καθηγητής της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του ΕΛΜΕΠΑ και συντονιστής του Έργου REACT4MED, Δρ. Ιωάννης Δαλιακόπουλος, δήλωσε ότι «Παρά τη μεγάλη τους ιστορική, γεωγραφική, οικονομική και κοινωνική αξία, οι αγροτικές περιοχές της Μεσογείου αντιμετωπίζουν σήμερα μεγάλες προκλήσεις όπως δημογραφική συρρίκνωση και γήρανση του πληθυσμού και η μειωμένη πρόσβασης σε υπηρεσίες και υποδομές. Η Ευρώπη μοιράζεται με ένα κοινό μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές αυτές περιοχές, ώστε να παίξουν τον κεντρικό ρόλο που τους αρμόζει στην επισιτιστική ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος και τον μετριασμό της κλιματικής κρίσης. Στόχος είναι οι αγροτικές περιοχές της Μεσογείου να γίνουν ισχυρότερες, συνδεδεμένες, ανθεκτικές και ευημερούσες». Επίσης, η Επιστημονική Συνεργάτης του ΕΛΜΕΠΑ και συντονίστρια του Συμμετοχικού Εργαστηρίου, Δρ. Ειρήνη Χριστοφορίδη, τόνισε τη σημασία του σαφούς προσδιορισμού του οράματος των τοπικών φορέων σε σχέση με τις ανάγκες και τις προσδοκίες για τον αγροδιατροφικό τομέα, το φυσικό καθώς και το ανθρωπογενές περιβάλλον της Κρήτης, με στόχο ένα στρατηγικό σχεδιασμό βιώσιμης διαχείριση αγροοικοσυστημάτων».
Για το ΕΛΜΕΠΑ, που είναι επικεφαλής εταίρος του REACT4MED, συντονιστές ήταν ο Επίκουρος Καθηγητής της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου Δρ Ιωάννης Δαλιακόπουλος και η Επιστημονική Συνεργάτης Δρ Ειρήνη Χριστοφορίδη, ενώ συμμετείχαν ενεργά οι Καθ. Θρασύβουλος Μανιός, Νικόλαος Μαρκάκης, Ιωάννης Λουλουδάκης, Ιωάννης Μαράκης, καθώς και οι φοιτητές του Τμήματος Γεωπονίας Χριστίνα Μόσχου, Ιωάννα Κατσαρού, Νικολέτα Μιχελουδάκη και Χρήστος Μαυρίδης.
Η σύμπραξη του έργου REACT4MED, που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα PRIMA με τη στήριξη του Ορίζοντα Ευρώπη, αποτελείται από 11 εταίρους (Πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και μια μικρομεσαία επιχείρηση) από χώρες που συνεργάζονται με το PRIMA. Το Πρόγραμμα PRIMA (Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area – Σύμπραξη για την Έρευνα και την Καινοτομία στην περιοχή της Μεσογείου) είναι ένας φορέας χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κύριο αντικείμενο την ανάπτυξη των ικανοτήτων έρευνας και καινοτομίας και την επινόηση καινοτόμων λύσεων για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων στους τομείς της διαχείρισης των υδάτων και των αγρο-διατροφικών συστημάτων στη Μεσόγειο. Στην πορεία του έργου, που θα διαρκέσει ως το 2025, οι εταίροι θα εργαστούν συστηματικά για την ευρεία εφαρμογή μέτρων ενίσχυσης της βιώσιμης διαχείρισης εδαφών και υδάτων, για την υποστήριξη της αγρο-διατροφικής παραγωγικότητας των Μεσογειακών περιοχών, καθώς και την επιτάχυνση και την διάδοση της σχετικής τεχνολογικής καινοτομίας. Για περισσότερες πληροφορίες για το έργο επικοινωνήστε με το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (idaliak@hmu.gr) και το έργο REACT4MED (info@react4med.eu).